ยาม้า ยาบ้า / ยาขยัน
ยาบ้า ยาขยัน คือ แอมเฟตามีน เป็นสารในกลุ่ม Phenylethlylamine มีลักษณะเป็นผงสีขาว ไม่มีกลิ่นมีรสขม ฤทธิ์เป็นกรด มีชื่อที่บุคคลทั่วไปรู้จักกันคือ ยาขยัน ยาแก้ง่วง ยานี้มักอยู่ในลักษณะของเม็ดกลม สีขาว สี่เหลือก สีน้ำตาล หรือหลากสี ในอดีตรูปแบบเม็ดที่นิดยมมีสัญลักษณ์รูปม้า และอักษร London ประทับบนเม็ดยา นอกจากนี้ยังมีไนรูปแคปซูลมันเป็นสีขาว จึงมักเสพโดยการกิน หรือผสมอาหารหรือเครื่องดื่ม แต่ก็มีชนิดละลายน้ำบรรจุหลอดเพื่อใช้ฉีด แอมเฟตามีนมีฤทธิ์กระตุ้น ระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้สมองไม่เกิดอาการง่วง
ทางการแพทย์ได้ใช้ยานี้เพื่อรักษาโรคง่วงหลับโรคจิตประสาทที่มีอาการ ซึมเศร้าแก้ง่วงหรือแก้พิษจากยา หรือสารที่ออกฤทธิ์กดสมอง เพื่อให้สมองที่ทำงานน้องลงอยู่นั้นกลับทำงานดีขึ้น นอกจากนี้แอมเฟตามีนอาจนำมาใช้ลดความอ้วน เพราะมีผลต่อศูนย์ควบคุมความหิวที่ทำให้ไม่รู้สึกหิว ร่างกายจึงรับอาหารได้น้อยลง
สำหรับผู้เสพติดแล้มักพบว่ามีอาการหงุดหงิด อยู่ไม่สุข กระวนกระวาย คลุ้มคลั่ง ประสาทแข็ง การตัดสินใจผิดพลาด หรืออาจมองเห็นภาพรบกวน นอกจากนี้ยังอาจตื่นเต้นตกใจง่าย จิตสับสน หวาดระแวง และมีประสาทหลอน และจากผล ของยาต่อระบบอื่นของร่างกาย ก็อาจทำให้ผู้เสพติดป่วยหรือมีอาการผิดปกติบางอย่างเกิดขึ้นได้ เช่น หัวในเต้นเร็ว ความดันโลหิตสูง ม่านตาขยาย มือสั่น ใจสั่น เหงือออก ปากแห้ง ฯลฯ เมื่อร่างกายขาดยา ผู้เสพติดจะอ่อนเพลียมาก เพราะร่ายกายถูกฝืนให้ทำงานหนักตลอดเวลา นอกจากนี้บางรายยังอาจซึมเศร้า หรืออาจคลุ้มคลั่ง ผู้ใช้ยาบ้าจึงอาจก่ออุบัติเหตุ หรือก่ออาชญากรรมได้โดยไม่รู้ตัว
    การใช้แอมเฟตามีนเกินขนาดจะทำให้มีผลต่อ
  1. ระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตสูง ใจสั่น หัวใจเต้นเร็วผิดจังหวะ มีความผิดปกติกล้ามเนื้อหัวใจ และอาจทำให้หลอดเลือดหัวใจหดตีบตันได้
  2. ระบบประสาท ทำให้กระสับกระส่าย ก้าวร้าว นอนไม่หลับ อารมณ์เปลี่ยนแปลง ประสาทหลอน มีอาการขี้ระแวง และเกิดอาการทางโรคจิต ชนิดหลงผิดคิดว่าคนเองถูกปองร้าย
  3. ระบบประสาทอัตโนมัติ ทำให้เหงื่อออก หายใจเร็ว ม่านตาขยาย มือสั่น คลื่นไส้ อุณหภูมิสูงขึ้น
  4. อื่นๆ กล้ามเนื้อสลายตัว กล้ามเนื้อเกร็ง น้ำท่วมปอด เลือดออกในสมอง เมื่อผู้ป่วยใช้ยาจะมีอาการสดชื่น กระปรี้กระเปร่า และต้องใช้ยาเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เมือหยุดยาจะหลับนานกว่าปกติ พอตื่นจะรู้สึกหิวหงอยเหงา เฉื่อยชา ซึมเศร้า จึงต้องใช้ยาอีก เพื่อให้กระฉับกระเฉงขึ้น ยาบ้าทำให้เสียชีวิตได้จากหัวใจเต้นผิดจังหวะเลือดในสมอง

การป้องกันตนเองและครอบครัวจากการใช้ยาบ้า
  • ดูและรักษาร่างกายให้แข็งแรงอยู่เสมอพักผ่อนให้เพียงพอออกกำลังกายพอสมควรและกินอาหารที่เป็นประโยชน์
  • ผู้ที่ต้องทำงานกลางคืน ควรใช้เวลากลางวันพักผ่อนให้เพียงพอ
  • ถ้าจะต้องทำงานหนัก หรือขับรถระยะทางไกล ควรหาเวลาพักผ่อนให้เพียงพอขณะทำงานถ้าเหนื่อย หรือง่วงก็ควรหยุดพักระยะหนึ่งก่อน แล้วค่อยทำงานต่อเพื่อป้องกันอันตรายต่อตนเองและผู้อื่น
  • หากท่านหรือสมาชิกในครอบครัวเจ็บป่วย ไม่ควรซื้อยารับประทานเอง ควรไปพบแพทย์หรือ เภสัชกร เพื่อขอรับคำปรึกษาและคำแนะนำที่ถูกต้อง
  • พ่อ แม่ ผู้ปกครอง ครู อาจารย์ ควรสอดส่องดูแลสังเกตเด็กในความดูแลของท่านและบุคคลในครอบครัว หากพบว่าติดยาบ้าหรือยาเสพติดอื่นๆ ควรรีบพาไปรักษาโดยเร็ว
  • ไม่ทดลองใช้ยาเสพติดทุกชนิด เพราะติดง่าย เลิกยาก
  • สำหรับนักเรียน นักศึกษา ควรตั้งใจเรียนขณะเรียนหนังสือ และเตรียมตัวให้พร้อมเพื่อจะไม่ต้องโหมดูหนังสือ เฉพาะระยะใกล้สอบ



  • กลับหัวข้อเรื่อง
    ข้อมูลนี้ถูกทำการปรับปรุงครั้งสุดท้ายเมื่อ : โดย นายรอม อามือ อาหงี่